Humberto tan “Ik ben blij dat ik een man ben”

Het begon een jaar of zeven geleden bij Humberto Tan aan tafel. Een wetenschappelijk onderzoeker van Alzheimer Centrum Amsterdam vertelde over haar onderzoek naar de handen van gezonde honderdplussers. Die zien er bovengemiddeld goed en mooi uit. Hoe komt dat? vroeg die arts zich af. Meestal wordt alleen onderzoek gedaan naar ziekteoorzaken, maar zij draaide het om: wat houdt een mens die de honderd haalt zo gezond? Dat intrigeerde Tan (57). “Ik heb veel van mijn eigen oma geleerd. Ze was dan wel geen honderd, maar negenentachtig toen ze stierf, maar zij was ook zo’n krachtige vrouw.”

Het is een warme dag in juni. De interviewster komt bezweet aangefietst, maar Tan ziet er koel en onaangedaan uit in zijn zachtgele kasjmier truitje met korte mouwen die discreet zijn spierballen laten zien. Nee, hij hoeft niks te eten, want – en nu beginnen zijn ogen ondeugend te glanzen – hij moet straks naar Oss “en dan rijd ik op de heenweg wel even langs de McDonald’s”.

We praten over zijn foto-expositie Morgen gaat het beter, die vanaf 23 september in het Fotomuseum aan het Vrijthof in Maastricht is te zien. Daar zal een selectie worden tentoongesteld van de driehonderd portretten die Tan de afgelopen jaren maakte van honderdjarigen, met daarbij ook foto’s van hun interieur én van hun handen. Aan iedere honderdjarige stelde Tan dezelfde vier vragen: wanneer was u het gelukkigst in uw leven? Heeft u angst gekend? Heeft u nog dromen? Wat heeft het leven u geleerd?

Wat sprong eruit? “Bij de eerste vraag noemde maar één iemand zijn werk. Geluk heeft toch vooral te maken met persoonlijke zaken: geboorte, kinderen, huwelijk. Bij de vraag over angst was de Tweede Wereldoorlog de grote gemene deler. En bij dromen waren de antwoorden gevarieerd. Van ‘ik droom niet meer als ik slaap’ tot ‘ik hoop dat ik morgen niet meer wakker word’ en van ‘ik wil nog een prijs winnen met mijn vogel’ tot ‘ik wil nog naar mijn dochter in Amerika.’”

“Bij de geboorte van mijn kinderen was ik op mijn gelukkigst”

Wat heb jij van je oma geleerd? “Ze woonde de helft van het jaar in Suriname en de andere helft bij ons in de Bijlmer. Ik heb haar dus heel goed gekend. Ach, ik heb zo veel van haar geleerd… Van Sranantongo, de Surinaamse taal, tot kaartspellen, bepaalde gerechten en levenswijsheden. Een voorbeeld. Ze zei altijd: in nood zal een kind altijd de ouder opeten, maar omgekeerd nooit. En zo hoort het ook: de moeder gaat liever dood dan dat zij haar kind opeet. En als de moeder of vader zegt: doe het maar, eet mij maar op, want dan overleef je, zal het kind dat doen. Ik denk inderdaad dat ouders álles voor hun kind overhebben, desnoods hun eigen leven.”

Je bent nog lang geen honderd, maar wel al over de helft en energieker dan ooit. Je maakt een wekelijks radioprogramma, je neemt met talkshow

Humberto vanaf 21 augustus het stokje over als Eva Jinek met zwangerschapsverlof gaat bij RTL, je fotografeert, je maakte over de natuur in Suriname een documentaire en een magazine. En nu dan die tentoonstelling. “Al die dingen doe ik niet alleen, hè. Ik werk met een heel team, of het nu gaat om tv, een docu of een tijdschrift. Natuurlijk, alles kost tijd, maar als je er blij van wordt, is dat niet erg. Fotograferen, ja, dat doe ik alleen. Voor de rest helemaal niks. Zelfs als ik ga vogelen, ga ik met iemand die er verstand van heeft. Zo leer je kijken en geinteresseerd te zijn. Als je geïnteresseerd bent zie je eerder kansen, kom je op eerder op ideeën.”

Je hebt jezelf weleens ADHD genoemd. “Ja, maar dat ben ik toch niet. Ik ben energiek, maar ook gestructureerd. Ik doe al dertig jaar allemaal dingen naast elkaar, alleen zijn die dingen nu zichtbaarder dan vroeger.”

Wat was er vroeger dan niet zo zichtbaar? “Ik heb me altijd ingezet voor goede doelen. Nog steeds. Een paar jaar geleden kreeg ik daar een lintje voor en toen bleek dat het om wel veertien organisaties ging. Ik was zelf verbijsterd: veertien...”

Wat ligt je vooral na aan het hart? “Ik doe veel als onbezoldigd ambassadeur voor het WNF en het Rode Kruis. Ook de Cruijff Foundation, die kinderen aan het sporten wil krijgen, vind ik mooi. Voor mijn documentaire De jacht op de jaguar werkte ik samen met verschillende organisaties die zich inzetten voor natuurbehoud in Suriname. Mens en dier, de balans tussen die twee: dat gaat me erg aan het hart.”

“Als de show niet lekker loopt, kijk ik als eerste naar mezelf”

Gaat Humberto, de dagelijkse show die je vanaf 21 augustus gaat presenteren, er anders uitzien dan je weekendtalkshow? “Ja, er zullen accentverschillen zijn. Meer het gevoel van de dag, maar ook met een paar rubrieken die we ook al in het weekend deden. Ik hoop dat ik met mijn energie de kijkers plezier kan geven. Het -tvandschap is nu wel heel anders dan vijf geleden terug toen ik Late Night deed: er is Lubach, er is VI… Maar er kijken nog steeds veel mensen hoor.”

Wil je vooral een goed humeur meebrengen? “Naast het harde nieuws ook zeker een goed humeur.”

Ben jij een goedgehumeurd man? Grijns. “Niet altijd. Maar meestal wel.”

Hoe ben je thuis? “Ik kan heel goed ontspannen. Ik zet mezelf soms expres uit, dan reageer ik gewoon nergens meer op. Dan kijk ik een serietje, naar Ted Lasso, of ik lees een boek. Of ik sta met mijn zoon op de golfbaan. Binnenkort ga ik met mijn dochter naar Praag.”

Je dochters zijn 23 en 26. Je zoon is 16. Woont hij beurtelings bij jou en zijn moeder? “Ja, hij woont een deel van de tijd bij mij, maar ik ben ook nog vaak daar. Zijn moeder en ik hebben nog steeds een goede relatie, daar ben ik heel blij om. Niet alleen voor de kinderen, maar ook voor elkaar. Als mensen niet meer bij elkaar zijn, betekent dat niet dat ze niet met elkaar kunnen zijn.”

Meestal is er wel wat tijd nodig na een scheiding, toch? Hij haalt zijn schouders op. “Niet iedereen is hetzelfde. Ik denk dat we gewoon een volwassen relatie met elkaar hebben.”

Hoe vind je het om alleen te wonen? “Tuurlijk is het wennen, maar joh, ik heb het zo druk gehad de afgelopen tijd, heel veel dingen kwamen samen. De afronding van het honderdjarigenproject, de Surinamefilm, het boek, de tentoonstelling, de talkshow breidde uit naar de zaterdag omdat de zondag zo goed ging…”

“Ik accepteer mezelf zoals ik ben. Dat heb ik helemaal aan m’n moeder te danken”

Geen tijd om te tobben. “Zeker niet.”

Wanneer was jij het gelukkigst in je leven? “Bij de geboorte van mijn kinderen.”

Wat weet je nog daarvan? “Alles! Maar dat ga ik niet met je delen.”

Als man ben je toeschouwer. Wat maakt het zo intens? “De hele aanloop ernaartoe, het moment dat jouw vlees en bloed wordt geboren…” Hij schudt zijn hoofd. “Voor een man is het makkelijk. Je kunt er alleen maar zijn, je mond houden en haar hand vasthouden. Maar wat mijn vrouw moest doorstaan… Ik hoef niet te ruilen, hoor. Voor Late Night ben ik in een simulator geweest, die wekte menstruatiekrampen op met elektroden. We zaten op dertig procent en toen riep ik al ho!” Lacht. “Laat staan dat ik een bevalling doorsta.”

Je zou niet met een vrouw willen ruilen? “Ik? Nee zeg. Ik ben blij dat ik een man ben.”

Ik zou heel graag een dag een man willen zijn. Verbaasd: “Waarom zou je dat willen?”

Ik wil voelen hoe het is om als een man door het leven te lopen, seks te hebben als een man, te voelen wat het is om man te zijn. “Nou, ik heb niet meteen die nieuwsgierigheid naar hoe het is om vrouw te zijn.”

Heb je wel ooit wit willen zijn? “Nooit. Ik accepteer mezelf zoals ik ben. Ik denk dat ik dat altijd heb gedaan en dat is helemaal aan mijn moeder te danken. Van haar heb ik een stevige basis meegekregen. Doe je niet anders voor dan je bent, was haar motto.”

En toch ook: haal eruit wat erin zit? “Dat hebben wij ook onze kinderen meegegeven. Ineke en ik stonden er hetzelfde in: je moet altijd je best doen. Het kan niet lukken, dat is niet erg, maar dan probeer je het nog een keer. Mijn kinderen konden heel blij zijn met een negen en teleurgesteld zijn met een vier. Maar als zij echt hun best hadden gedaan voor die vier, waren wij tevreden.”

Zie je dat die opvoeding vruchten afwerpt? Denkt na. “Lastig. De kinderen hebben allemaal hun eigen persoonlijkheid. Julia is van de muziek: ze schrijft liedjes, ze speelt piano en zingt. Isa heeft op hoog niveau hockey gespeeld, nu verkoopt zij huizen. Benjamin gaat naar havo vier en golft. Zo gedisciplineerd als Benjamin traint – dat deed ik echt niet toen ik vijftien was. Ik kan zelf helemaal niet goed golfen, hij is veel beter. Maar goed, ik train dan ook nooit.”

Moet je als talkshowhost blijven trainen? “Bij sport heb je meteen een meetbaar resultaat. Bij tv is dat moeilijker. Je kunt een goed programma maken en slecht scoren en een slecht programma maken en toch goed scoren.”

“Ik ben dankbaar voor de goede relatie met mijn ex-vrouw”

Je hebt het ook niet helemaal in handen. Als de gast aan tafel het niet lekker doet… “Dan kun je je toch afvragen of jíj daar iets aan had kunnen doen. Hoe komt het dat de gast niet uit de verf kwam? Zat het in de voorbereiding, de ontvangst, zat je zelf niet goed in je vel? Dat maakt het ook leuk: je moet elke keer weer honderdduizend procent je best doen. Zónder garantie.”

Tien jaar geleden begon je met je dagelijkse Late Night show bij RTL. Zat je er toen anders bij dan nu? “Ik was toen onbevangener. Voor mij was het een nieuw programma en ik voelde nauwelijks spanning. In elk geval niet bewust. Het was meer van: een talkshow, leuk!”

Wat is er in de tussentijd met je gebeurd? Korzelig: “Dat is wel duidelijk toch? Na vijf jaar moest ik stoppen. Dan denk je wel: wat zonde dat het zo ver heeft moeten komen. Welke lessen kan ik leren? Wat ga ik voortaan anders doen?”

Je bent glorieus uit de as herrezen. “Zo zie ik het niet. Dat is me overkomen en dan moet je rustig blijven. Ik had ook weg kunnen gaan bij RTL, maar ik ben altijd gebleven.”

Is je ego minder groot dan toen? “Dat weet ik niet. Ik denk dat je sowieso een ego moet hebben om dit te willen. Anders ga je daar niet elke avond zitten. Alleen: je wordt voorzichtiger, iets minder met de buik, iets meer met het hoofd. Minder intuïtief. Bij Late Night was er meer spontaniteit.”

Is het ego of ijdelheid? Of is dat hetzelfde? “Als jij dat fijn vindt mag je het ook ijdelheid noemen, hoor.”

Je bent ooit van voetbalclub veranderd vanwege het tenue. “Maar dat heeft niks met ijdelheid te maken, dat heeft met zelfvertrouwen te maken! Om dat te begrijpen moet je iets weten van voetbal. Ruud Gullit wilde altijd met witte kousen spelen, dat was zijn wens bij PSV. Wit, dat ziet er krachtig uit.”

Maar je was toen nog maar een jochie. “En toch voel je dat. In groenoranje kom je niet sterk het veld op. Snap je? Ik ging naar blauw-wit – dát is sterk. Waarom denk je dat Real Madrid helemaal in het wit speelt, met mooie strakke shirts? Dat heeft te maken met trots, power, zelfvertrouwen. Niets met ijdelheid.”

“Zonder ego kun je geen talkshow presenteren”

Oké, dan noemen we het ego, geen ijdelheid. Hoe waak je er in deze tijd voor dat ego en zelfvertrouwen niet ontaarden in narcistisch gedrag? Dat je als presentator niet over de rand gaat? “Dat moet je zelf bewaken. En je moet hopen dat er mensen in je omgeving zijn, familie, collega’s en vrienden, die je daarbij helpen.”

Zeggen mensen weleens: nou Humberto, tandje minder kan ook wel. “Ja hoor.”

“Waar zit jouw zwakke plek? “Misschien in mijn ongeduldigheid, waardoor ik soms sneller ga dan het team. Maar ik val nooit uit, ik blijf beheerst. Er zullen ongetwijfeld een paar mensen zijn die kunnen zeggen: je was streng tegen me. Ja, dat was ik soms. Maar ik ben ervan overtuigd dat ik niet over de schreef ben gegaan. Er wordt altijd geroepen: top-tv maken is als spelen in de Champions League, maar wat vergeten wordt is dat je het daarbij hebt over gelijkwaardige mensen op het veld. Natuurlijk, de coach staat daarboven en die moet presteren met die mensen. Als je dat alleen maar zachtzinnig zou doen, komt er niks uit.”

Jij als anchorman schoot nooit uit je slof? “Nee. Want ik keek altijd eerst naar mezelf als het niet lekker liep. Had ik het kunnen weten? Meestal had ik het kunnen weten. Natuurlijk ga je samen evalueren met de redactie: wat ging mis en waarom? Je kunt niet alles afschuiven op je redacteuren. Als host ben je medeverantwoordelijk. Ik werk samen op basis van collegialiteit, en anders liever niet.”

In september begin je dus met Jinek. Wat ga je deze zomer doen? “Nee, ik begin in augustus met Humberto.” Schaterende lach. “We weten het nog niet precies. In elk geval naar een mooie plek in Europa. Alle kinderen gaan mee.”

Gaan jullie met z’n vieren of z’n vijven? Plagend: “Tja, dat is de grote vraag, hè.”

Vind je dit interessant?

Ontdek nu alle Nederlandse top titels in één app!

Bestel nuAl abonnee?
Log in om verder te lezen

Hoe ziet je ideale vakantiedag eruit? “Beetje golfen in de ochtend, boekje lezen, beetje praten, beetje slapen… Go with the flow. En natuurlijk heel erg lekker eten.”

Wie kookt er? “Ik kook soms, ik bak een visje of ik maak iets vegetarisch.”

Wat is je je beste gerecht? Wat ik heel goed kan maken is carbonara guanciale, zonder crème. Of eggs fried rice uit de wok.”

Hoe maak je dat klaar? “Je hebt oude rijst nodig, minimaal een of twee dagen ervoor gekookt, dan is-ie lekker los en niet te papperig. Verder bosuitjes, ei, pepertjes, knoflook, zonnebloemolie. Fruit de knoflook, ui en pepertjes – niet te veel, meer voor de kleur. Doe het eigeel erbij, dan de rijst, wat soja, op hoog vuur bakken, klaar. Oeh, zo lekker.”

Fijne vakantie. “Jij ook.”

In de speciale zomereditie van Ja/Nee vraagt Libelle TV Humberto Tan het hemd van het lijf over zijn manier van vakantie vieren. Kan iemand als Humberto eigenlijk wel in alle rust op vakantie, of wordt hij overal herkend?

libelle.nl/voeten-in-het-zand

MEER HUMBERTO

Humberto Tan-A-Kiam (57) is geboren in Paramaribo en groeide op in de Bijlmer. Hij was onder andere presentator bij het NOS Journaal en Studio Sport, had vanaf 2013 zijn eigen succesvolle talkshow RTL Late Night en is ook te horen op de radio. Vanaf 21 augustus presenteert hij tien weken lang vijf avonden per week de talkshow Humberto. Naast zijn werk als presentator is Tan ook documentairemaker en fotograaf. Tan is gescheiden en heeft drie kinderen: Julia (26), Isa (23) en Benjamin (16).

Het vakantie-album van Humberto

Mooiste vakantieherinnering

“In mijn jeugd ging ik nooit op vakantie: daar hadden we geen geld voor. Ik kan mij wel nog herinneren dat ik samen met mijn broer naar een zomerkamp in Frankrijk ging. Daar mocht ik meetrainen met Kenneth Leeuwin, een wereldkampioen karate. Ik vond het geweldig! Ineens deden we buikspieroefeningen en liep een trainer over mijn buik. Adem inhouden en hopen dat het snel voorbijging. Ik heb het overleefd.”

Tienervakantie

“Rimini! Met een groep van zeven of acht vrienden gingen we naar een van de grootste disco’s van Europa: L’Altro Mondo. We deden heel stoer en kochten goedkope wijn om ons in te drinken voordat we naar binnen gingen. Ik was na één slok al ingedronken.”

Gekste vakantiebaantje

“Ik ben een week lang straatveger geweest in Amsterdam. Bij de Stadsreiniging dus. En dat vond ik geweldig om te doen. De hele dag buiten en overal zagen ze ons graag komen. Van de ondernemers kregen we iets extra’s als we hun troep meenamen in de wagen. Een kopje koffie, een harinkje of een zak appels.”

Eerste keer zonder ouders op vakantie

“Dat was een reis naar Tanzania. Ik was 12 jaar en ging naar mijn buren die naar het Afrikaanse land waren geëmigreerd. Ik werd verwend met extra taart en lekkere snoepjes door de stewardessen van KLM. Het werd een geweldige reis waarbij ik voor het eerst op safari ging en zag leeuwen, olifanten, giraffen!”

STYLING: TOMMY DRIESSEN. VISAGIE: ANGELIQUE WOUDENBERG. PRODUCTIE: NANJA BRAKENHOFF. M.M.V. KAAP AMSTERDAM (LOCATIE). KLEDING: GOLDEN GOOSE AMSTERDAM (PAK EN SNEAKERS), MICHAEL & GISO (SHIRTS)