Jessica villerius strijdt voor almeloër in tunesische celjurriën moet vrij

Je mailbox zal wel overstroomd zijn in de tijd dat Code Rood: De Doodstraf op televisie te zien was, je eerste film waarin Clinton Young voorkwam.

“Zeker weten. Veel wanhopige familieleden kregen hoop door die film waarin ik ontrafelde dat het niet mogelijk was dat hij de twee moorden had gepleegd waarvoor hij veroordeeld was. Eén mail sprong er echter uit: die van Jurriëns moeder.”

Waarom?

“Omdat de zaak zo ontzettend a-typisch was. Ik kon best wel snel zien dat de veroordeling rammelde. Daardoor stortte ik me er ook gemakkelijker in. Soms denk je ook na het lezen van een brief: misschien is deze persoon toch wel terecht veroordeeld. Of voel je dat het een tienjarenplan wordt.” Villerius lacht als ze zichzelf het woord ‘tienjarenplan’ hoort uitspreken. “Nou goed, de zaak van Jurriën houdt me uiteindelijk ook al ruim vijf jaar bezig.”

Jurriën is pas in het nieuws gekomen in Nederland toen jij je ermee ging bemoeien. Hoe komt dat?

“Lang heeft de familie gehoopt dat stille diplomatie hem wel vrij zou krijgen. Ze waren er zó van overtuigd dat hij op basis van een misverstand was veroordeeld, dat ze dachten: over een paar maanden is hij gewoon weer in Nederland. Maar die maanden werden jaren en alle mogelijkheden om de straf aan te vechten liepen op niets uit. Aan het ministerie van Buitenlandse Zaken had Jurriën wel wat steun, maar onze diplomaten bemoeien zich uit principe niet met buitenlandse processen. Omdat we het ook niet zouden accepteren als Tunesië dat bij ons zou doen. Ik moet zeggen dat ik meer creativiteit van ze had verwacht. Ze maken zich er erg makkelijk vanaf op deze manier.”

Elke reconstructie toont aan: hij kan zijn vrouw niet van het balkon geduwd hebben

Waar is Jurriën nou precies voor veroordeeld?

“In 2013 trouwde Jurriën met de Tunesische Marwa. Die had hij een jaar eerder via een website leren kennen. Enkele maanden na hun bruiloft krijgen ze ruzie op hun hotelkamer en dan gaat het mis. Marwa belandt die avond vijftien meter onder hun balkon op straat en overleeft het niet. Jurriën zegt dat hij in de kamer was toen het gebeurde, maar hij is veroordeeld omdat hij haar geduwd zou hebben.”

In Het Laatste Woord zien we onder andere enkele reconstructies van die vermeende duw. Met als uitkomst: welk duw-scenario je ook kiest, ze komt nooit op de plek terecht waar ze nu is gevonden.

“Precies. Het is pijnlijk dat we nu zo’n reconstructie in beeld hebben gebracht, maar we moesten wel. Dit was de beste manier om aan te tonen hoe onmogelijk de officiële verklaring is van wat er die avond is gebeurd. Een ongeluk is waarschijnlijker, of dat Marwa zelfmoord heeft gepleegd.”

Dat laatste scenario zien we niet. Waarom is dat?

“We hebben wel overwogen om dat scenario ook na te lopen, maar we konden simpelweg geen stuntvrouw vinden die bereid was zo’n flinke sprong voor ons te maken. Daarnaast is zelfdoding een enorm taboe in de Tunesische cultuur. We wilden nabestaanden dat beeld besparen, zij hebben het al lastig genoeg. En op basis van natuurkundige berekeningen sluit een sprong als enige scenario wél aan bij de rest van de feiten. Dan weet je als kijker voldoende.”

Vind je dit interessant?

Ontdek nu alle Nederlandse top titels in één app!

Bestel nuAl abonnee?
Log in om verder te lezen

Ik begrijp dat je ook voorzichtig bent geweest omdat ze het in Tunesië niet waarderen als een Europeaan hen komt vertellen wat ze verkeerd doen.

“Ook dat ligt daar inderdaad heel gevoelig. En ik wil de situatie voor Jurriën niet erger maken. Hij zegt: ‘Langer dan mijn huidige straf kunnen ze me toch niet vastzetten, dus doe wat je moet doen.’ Maar ik denk dan: hij moet nog tien jaar. Straks wordt hij harder aangepakt in de gevangenis door mij, dat wil ik niet. De omstandigheden zijn al niet best. Hij valt onder het lichte regime, maar dat moet je je zo voorstellen: ’s zomers zit hij in een bloedhete en ’s winters in een steenkoude cel met dertig anderen en slechts één, vaak kapotte wc.”

Moest je bij Clinton Young ook op eieren lopen?

“Je wilt natuurlijk geen ruzie met de Amerikaanse Justitie. Maar ik had wel het gevoel dat ze daar meer openstonden voor kritiek. In Tunesië opereren ze... anders. Als je me op de man af vraagt wat ik ervan vind, dan heb ik ook een sterkere mening dan wat ik in de film laat zien. In Het Laatste Woord zie je alleen dat wat je als kijker nodig hebt om een objectief oordeel te kunnen vormen.”

Alle mogelijkheden om beroep aan te tekenen, hebben niks uitgehaald voor Jurriën. Hoe ziet de komende tijd eruit voor hem?

“Er komen in december en januari waarschijnlijk twee mogelijkheden tot gratie. De Tunesische gevangenissen zijn enorm overbezet. Als niet-gewelddadige overtreder zonder verder strafblad maakt Jurriën daar wel kans op. En ik hoop dat deze film daarbij helpt. Dat ze in Tunesië toch denken: in al die vragen hebben we geen zin. Gratie zou een manier zijn waarop ze hem zonder al te veel gezichtsverlies kunnen laten gaan.”

En dan komt er een nieuwe film?

“Nou, het gebeurt natuurlijk wel vaker bij mij dat er ontwikkelingen zijn en we weer aan de slag gaan. Clinton Young is daar een voorbeeld van. Laten we voor Jurriën hopen dat er bij hem ook snel een positieve aanleiding komt om een tweede film te maken.”

TV 2 Doc: Het Laatste Woord, NPO 2, maandag 12 december