
Eten, reizen, huis & tuin
Lekker met de trein
Fijn dat de trein als duurzaam alternatief voor auto en vliegtuig zo in trek is. Maar helemáál soepel gaat zo’n treinreis door Europa nog niet.
tekst: ernest marx.
fotografie: getty images, privébeeld.

Deskundigen

● GEERT KLOPPENBURG IS MOBILITEITSEXPERT EN ADVISEERT OVERHEDEN OM MENSEN SCHONER, GOEDKOPER EN SNELLER VAN A NAAR B TE LATEN REIZEN.
‘Reizen met de trein kan zo mooi zijn’
Mobiliteitsexpert Geert Kloppenburg deed de afgelopen tweeënhalf jaar uitvoerig onderzoek naar internationaal treinreizen.
Wat is het grote voordeel van internationaal reizen met de trein?
“Het is ten eerste een veel duurzamere manier van reizen dan met het vliegtuig. Ook kun je lekker ontspannen in de trein: je staat niet in eindeloze rijen op het vliegveld, kunt uit het raam staren, een spelletje spelen, mensen ontmoeten in de treinbar... En je stapt ook nog eens midden in de stad uit. Het treinreizen kan zo mooi zijn.”
Waarom wordt er niet veel meer met de trein gereisd?
“Vooral omdat de geweldige Europese ov-netwerken niet goed op elkaar aansluiten. Dat is dus heel tijdrovend. De intercitynetwerken moeten beter aan elkaar worden verknoopt. Daarnaast is het ongelooflijk ingewikkeld om een internationale treinreis te plannen, te boeken en te betalen.”
Waar gaat het vooral mis?
“Treinreizen van hoofdstad naar hoofdstad gaan bijna altijd goed. Dat internationale treinverkeer is gericht op snelle lijnen, voor veel mensen en met weinig tussenstops. Men moet immers concurreren met het vliegtuig. De problemen ontstaan als je niet van of naar een hoofdstad reist en dus vaker moet overstappen. Dan zijn internationale treinreizen lastig te plannen.”
Maar er zijn toch veel apps en sites van vervoerders waarop je terechtkunt?
“Klopt. Maar vervoerders, zoals de NS, DB, Trenitalia, Thalys, Omio en andere, laten maar een beperkt deel van het aanbod zien. Het probleem is dat treinvervoerders staatsbedrijven zijn, die vooral gericht zijn op hun eigen markt. Zo bieden de Franse en Tsjechische spoorwegmaatschappijen alleen op hun eigen websites de voordeligste tarieven aan. Sommige vervoerders, zoals het Hongaarse spoorwegbedrijf, werken zelfs helemaal niet samen met buitenlandse boekingssites.”
Hoe kan dit beter?
“Als het plannen, boeken en betalen van een Europese treinreis wel met één app of website zou kunnen. Jaren geleden is daarvoor al een systeem aangeboden aan alle spoorbedrijven. Maar ze komen er niet uit, omdat ze alleen hun eigen treinen en niet die van concurrenten willen aanbieden. Frans Timmermans, vicevoorzitter van de Europese Commissie, heeft recentelijk gezegd dat Europese spoorbedrijven tot het eind van dit jaar hebben om met een gezamenlijk ticketsysteem te komen. Anders wordt dit wettelijk afgedwongen. Dus er is hoop. Want iedereen zou de kans moeten krijgen om zich fatsoenlijk en duurzaam binnen Europa te verplaatsen; je plant je reis met een simpel systeem en kunt met één ticket alle poortjes door. Je hebt geen zorgen, geen stress en een veel fijnere reiservaring dan met het vliegtuig...”
Kijk voor informatie over Geerts publicaties en podcasts over mobiliteit op geertkloppenburg.nl
Marie-José
‘Tijdens de reis zag je bijna altijd de zee’


Marie-Jose reisde met haar zus door Sicilië.

Marie-José de Bruijn van Schie (68): “Samen met mijn zus heb ik afgelopen zomer twee weken met de trein over het eiland Sicilië gereisd. Dat was fantastisch. We hadden vooraf de hele reis uitgestippeld en online de treinkaartjes besteld via italiatren.com. We begonnen in Palermo en zijn langs de kust richting Catania gereden en dwars over het eiland weer terug. We reden van plaats naar plaats en verbleven daar dan steeds een paar dagen. Dankzij de trein hadden we geen last van het drukke autoverkeer op die smalle kustweggetjes. Bovendien zijn er veel historische stadjes en dorpjes waar je in de binnenstad je huurauto niet kunt parkeren. Maar de trein stopt meestal in de stadscentra. Dan hoef je alleen nog met je koffer naar het hotel of je bed and breakfast te lopen. Het was echt een prachtige reis, omdat je bijna altijd de zee ziet. Je komt langs de mooiste stranden en kustdorpjes, terwijl je supercomfortabel en relaxed vanuit de trein door je raampje tuurt.”
Slapend naar Praag
De slaaptrein is een tijd weggeweest uit Nederland. Maar inmiddels is deze weer helemaal terug en bovendien aan een flinke opmars bezig. Het grote voordeel van een Europese nachttrein is dat je rustig in je coupé kunt gaan slapen en lekker uitgerust wakker wordt in een andere buitenlandse stad. Vanuit Nederland gaan er tegenwoordig nachttreinen rechtstreeks naar Wenen, München, Innsbruck, Basel, Zürich, Berlijn en Praag. Met een keertje overstappen in Parijs zoef je ook zo met de nachttrein naar de Côte d’Azur. Meer weten? noordwestexpress.nl.
Het kost maar drie slagen van een windmolen om een elektrische trein van de NS één kilometer te laten rijden.
KRISKRAS DOOR EUROPA
Als je genoeg tijd hebt, avontuurlijk bent ingesteld en met de trein heel Europa wilt ontdekken, kom je met Interrail het verst. Dit is een alles-in-eenreispas waarmee je binnen in 33 landen (binnen een afgesproken periode) zo veel treinreizen kunt maken als je wilt. Mooi meegenomen: zestigplussers krijgen korting! Houd er wel rekening mee dat je op sommige trajecten alsnog een zitplaats moet reserveren, zoals in Frankrijk, Italië en Spanje. Bijkomende reserveringskosten zijn niet bij de Interrail-pas inbegrepen. Interrail is overigens alleen voor inwoners van Europa. Anderen kunnen reizen met Eurail.
interrail.eu/nl en eurail.com
JAARLIJKS VLIEGEN RUIM 114.000 VLIEGTUIGEN VAN EN NAAR SCHIPHOL VOOR VLUCHTEN VAN MINDER DAN 500 KILOMETER. VOOR 34% VAN DE DRUKSTE VLIEGROUTES IN EUROPA BESTAAT EEN TREINALTERNATIEF DAT ER MINDER DAN ZES UUR OVER DOET.
Een van de milieuvriendelijkste manieren van reizen is per trein.
Vergeleken met een vliegreis is de CO 2 -uitstoot tot 75% minder en vergeleken met de auto scheelt het tot 66%. En het wordt alleen maar beter. In steeds meer Europese landen rijden alle treinen op groene stroom. Zoals in Nederland. Alle elektrische NS-treinen rijden sinds 2017 op groene stroom die is opgewekt uit windenergie.
INSPIRATIE- LINKS
Er zijn zo veel leuke sites te vinden om inspiratie op te doen voor bijzondere en mooie treinreizen. Kijk maar eens op deze sites, vol handige reistips en interessante blogs.
● treinrondreis.nl
● naturescanner.nl
● reizen-met-de-trein.nl
● puurtreinreizen.nl
● fairtrail.nl
● ikwilmeerreizen.nl
Hanneke
‘De rondreis door Zwitserland was prachtig’


Hanneke en haar dochter in Zwitserland.
Hanneke Berendsen (76): “Net als mijn opa werkte ook mijn vader jarenlang bij de Nederlandse Spoorwegen. Doordoor mochten wij als gezin altijd vrij reizen. We zijn talloze dagjes uit geweest met de trein. In de zomervakanties verbleven we altijd een maand in Zandvoort, waar de eindhalte van mijn vader was. Elke dag voegde hij zich na zijn dienst bij ons. We mochten ook vrij reizen naar het buitenland. Vanaf mijn zeventiende heb ik daar dankbaar gebruik van gemaakt. Samen met mijn broer ging ik in de zomervakanties met de nachttrein vanuit Utrecht naar de Franse Rivièra. Heerlijk! Tegenwoordig woon ik in de Achterhoek. Het is hier minder goed bereikbaar per spoor. Daarom reis ik de laatste jaren vooral met de auto. Maar afgelopen herfst heb ik toch weer een prachtige rondreis door Zwitserland gemaakt, samen met mijn dochter. Eerst met de auto naar Brig en vanaf daar verder met de trein. Dat was ouderwets genieten.”






Zo regel je je treinreis
Het is erg afhankelijk van (de populariteit van) je bestemming en je voorkeuren, maar er zijn meerdere manieren om vanuit Nederland een treinreis voor je vakantie te boeken.
● Als je zelf geen zin hebt in gedoe en uitzoekwerk, is de simpelste oplossing dat je naar het reisbureau stapt voor hulp. Er zijn er verschillende die treinreizen als specialisatie hebben (zie de inspiratielinks op de vorige pagina). Maar ook bekende operators als TUI en De Jong Intra Vakanties bieden treinvakanties aan. Je kunt een treinreis op maat laten samenstellen, inclusief eventuele accommodaties en excursies.
● Je kunt ook zelf boeken via NS International. Dit is de internationale tak van de Nederlandse Spoorwegen en deze biedt treinreizen aan binnen Europa. Je kunt online boeken via de website, app of via een NS International servicebalie op het station. Je kunt er treintickets boeken naar populaire bestemmingen in onder andere Duitsland, Frankrijk, Zwitserland, Oostenrijk en Italië. Maar omdat niet alle spoorboekjes van buitenlandse spoorwegmaatschappijen even transparant zijn, zouden minder voor de hand liggende bestemmingen een probleem kunnen opleveren bij het boeken.
● Het meeste uitzoekwerk kost het om rechtstreeks bij de buitenlandse treinmaatschappij te boeken, zoals bij de Franse (SNCF en Thalys), Spaanse (Renfe), Italiaanse (Trenitalia) of Duitse (Deutsche Bahn). Maar het verhoogt wel de voorpret en de reisopties zijn onuitputtelijk! Er zijn ook Nederlandse particuliere sites die de trajecten van verschillende internationale spoorwegen aan elkaar koppelen, zoals omio.nl (heeft ook een mobiele app) en treinreiswinkel.nl. Maar een echt feilloos samengevoegd internationaal ticketsysteem ontbreekt nog.
De drukste treinstations van Europa: Gare du Nord, Parijs (206,7 miljoen reizigers per jaar), Hamburg Hauptbahnhof, Hamburg (200,7 miljoen) en Châtelet–Les Halles, Parijs (179,9 miljoen). Het drukste Nederlandse treinstation is Utrecht Centraal (103 miljoen reizigers).
DINEREN OP HET SPOOR
Ben je gek op treinreizen en uit eten gaan? Neem eens de Dinner Train! Dit rijdende restaurant bestaat uit vier volledig gerestaureerde restauratierijtuigen die voorheen dienstdeden op internationale ritten. De Dinner Train vertrekt vanaf stations in twintig verschillende Nederlandse steden. Daar word je na het eten ook weer netjes afgezet. Er kan gedineerd worden aan tweeof vierpersoonstafels, natuurlijk allemaal aan het raam met zicht op het Hollandse landschap. Reserveren kan op: dinnertrain.eu.
Ank
‘Zodra je zit, is het genieten’


Ank ging van Moskou naar Peking.

Ank van Daalen (67): “De eerste grote treinreis die ik samen met mijn man Dick maakte, ondernamen we zeventien geleden: met de Transsiberië Express van Moskou naar Peking. Onderweg maakten we een driedaagse tussenstop in Ulaanbaatar in Mongolië. We zijn ook met de trein naar Tibet geweest. Dan rijd je uiteindelijk op 5.200 meter hoogte. Dan heb je zulke ongelooflijke uitzichten! Je ziet enorm weidse vlaktes, indrukwekkende bergtoppen en bergwanden met de allermooiste kleuren. Een paar jaar later hebben we een rondreis van zes maanden door China gemaakt met de trein. Ook zo’n mooie ervaring! Onze recentste treinreis vanuit Nederland ging over indrukwekkende trajecten door Zwitserland, waaronder de Bernina Express. Onderweg slaap je dan in mooie hotelletjes vlak bij het spoor. Dat vonden we ook zo’n bijzondere en gave reis. Vooral vanwege de rust. Je hebt een kaartje, je stapt in en kunt gewoon zitten en genieten van het prachtige uitzicht. Superrelaxed!”
BOEKJE VAN EEN UUR
Onmisbaar tijdens een reis: een lekker boek. Vanaf april heeft uitgeverij Ambo Anthos de nieuwe boekenreeks Spoorslag. De boeken passen in een tijdreis van ongeveer een uur en worden geschreven door allerlei soorten schrijvers. Er verschijnen jaarlijks vier nieuwe titels; twee in het voorjaar en twee in het najaar. De reeks begint met boeken van auteurs Auke Hulst en Sien Volders.
Zie ook amboanthos.pr.co/224499-spoorslag.
Het Nederlandse spoorwegennet is 3.200 kilometer lang en telt ongeveer 400 treinstations. In Europa ligt bijna 250.000 kilometer aan spoorwegen.
SPECTACULAIRSTE EUROPESE TREINROUTES
● BERNINA EXPRESS, ZWITSERLAND
Deze route behoort tot de bekendste en spectaculairste treinreizen ter wereld. Door de Zwitserse Alpen van Chur naar Tirano, uitzicht op gletsjers, bergpassen en pittoreske dorpjes. Prachtig!
● WEST HIGHLAND LINE, SCHOTLAND
Van Glasgow naar Mallaig biedt deze route uitzicht op adembenemende Schotse landschappen, waaronder de bergen van Ben Nevis en idyllische bergmeren.
● CINQUE TERRE-EXPRESS, ITALIË
Het spoor loopt langs de kust van de Italiaanse regio Ligurië en je rijdt langs vele pittoreske dorpjes en kleurrijke huizen. Vooral het uitzicht op zee is absoluut spectaculair.