Manta’s spotten op bonaire

JE WERKTE EERST VOOR MANTA TRUST OP DE MALEDIVEN. DAT IS HEEL ANDERS DAN BONAIRE. WAAROM DEZE KEUZE?

Ik verliet de Malediven te midden van de pandemie. Hoe ongelooflijk het ook klinkt, het is moeilijk om op de lange termijn op de Malediven te leven. Ik heb er 2,5 jaar gezeten en het was tijd voor verandering. Ik had de gegevens uit het Caribisch gebied bekeken en naarmate de database bleef groeien, realiseerden we ons dat er behoefte was aan verder onderzoek op de Caribische eilanden. We wisten dat er manta’s waren, maar er waren maar heel weinig studies gedaan naar deze populatie en er was geen monitoringprogramma op de lange termijn voor de Caribische eilanden. Ook is er tot nu toe geen educatieprogramma over manta’s en mobula’s op de Caribische eilanden. Het Manta Caribbean Project (ook een dochteronderneming van Manta Trust) richt zich op de soort bij Isla Mujeres, Mexico. Het Florida Manta Project doet onderzoek naar de soort in Florida.

WAAROM IS MANTA TRUST BEGONNEN MET ONDERZOEK NAAR MANTA´S OP BONAIRE? EN NIET OP EEN ANDER EILAND?

Via IDtheManta kunnen duikers van overal ter wereld foto’s van manta’s inzenden. Ik ben ongeveer twee jaar geleden begonnen met het ordenen van de gegevens die we voor de Caribische eilanden hebben ontvangen - toen ik dus nog op de Malediven zat - en tijdens de pandemie ben ik er echt dieper op ingegaan met online datamining en het zoeken naar meer waarnemingen. Het hoogste percentage waarnemingen voor de regio is afkomstig van Bonaire. Vandaar!

HOE BEVALT JE NIEUWE JOB?

Hoewel ik niet meer regelmatig manta’s zie, is Bonaire geweldig. Op dit eiland zijn er veel mogelijkheden voor onderwijs en ontmoetingen met duikers. Waarnemingen met manta’s zijn hier sporadisch, zeldzaam en opportunistisch. Ze zijn niet voorspelbaar en dat is een deel van de opwinding voor mensen. Dit project is nog erg nieuw en hebben net de 501 C3-status in de VS gekregen als non-profit (december 2021). Helaas hebben we geen financiering/ondersteuning. Ik werk momenteel fulltime als duikinstructeur en probeer dit project in mijn vrije tijd te laten groeien. Ik ben op zoek naar financieringsmogelijkheden en hoop dat ik binnen een paar jaar meer tijd aan het project kan besteden als parttime baan in plaats van alleen in een vrijwillige rol. Ik geef elke week minstens één presentatie (maandag voor #mantamonday), ik onderhoud de database voor de regio en werk aan het vergroten van de inzendingen van duikers, snorkelaars en touroperators. Het mantaproject staat los van mijn baan als duikinstructeur hier, maar het project en de gegevens zijn de redenen dat ik naar het eiland ben verhuisd. Ik zou graag meer onderzoek doen onder vissers, zoals enquêtes, gegevens verzamelen over historische waarnemingen en de voorlichting over de soort ter plaatse. Ik hoop ook dat we dit project op de andere eilanden kunnen laten groeien. Grote doelen, maar het kost tijd om er te komen.

WAAR ZIJN DE MEESTE WAARNEMINGEN VAN MANTA’S?

Er zijn waarnemingen over het hele eiland, op meer dan 40 locaties en het hele jaar door. We hebben meer waarnemingen van de westkust, maar een behoorlijk aantal is afkomstig van de oostkust. De gegevens houden geen rekening met het aantal duikers dat daadwerkelijk bepaalde locaties bezoekt en aangezien meer duikers de westkust bezoeken, zijn er meer mogelijkheden om daar foto’s en video’s te maken.

WAAROM ZIJN DE MANTA’S HIER?

Manta’s komen over de hele wereld voor, we weten niet waarom. Met name Bonaire lijkt een klein beetje een hotspot in de Caribische eilandenregio. Het kan zijn dat er eigenlijk meer mantaroggen rond een ander eiland van het Caribisch gebied zijn, alleen meer duikers op Bonaire maken meldingen. Veel van de Atlantische/Caribische waarnemingen zijn pups, er zijn ook enkele Oceanische manta’s gespot.

HOEVEEL ZIJN HET ER?

Wij weten het niet. Het lijkt erop dat sommige manta’s een paar jaar lang worden waargenomen, andere slechts een of twee keer. Momenteel zijn 106 exemplaren geïdentificeerd op Aruba, Bonaire, Curaçao en Saba. We hebben 936 records van mantaroggen in het Caribisch gebied, waarvan 385 in de Nederlandse Cariben en 264 op Bonaire. Dit laatste is dan ook een van de redenen waarom ik Bonaire koos als mijn thuisbasis. Voor een gebied met zo weinig waarnemingen is elk record waardevol voor onze database, nieuw of oud! De waarnemingen dateren uit 2005 voor Bonaire, maar onze vroegste waarnemingen dateren al van begin jaren 90 op de Kaaimaneilanden. Voor de Caribische eilanden registreren we alle waarnemingen van manta’s en mobula’s waar een foto of video beschikbaar van is, ongeacht of we het dier kunnen identificeren of niet.

IN DE CARIBISCHE ZEE KOMEN MEERDERE SOORTEN MANTA‘S EN MOBULA’S VOOR. OP WELKE HEB JE DE MEESTE KANS OP BONAIRE?

Om nog even onduidelijkheid te voorkomen: in 2017 is met DNA-onderzoek aangetoond dat manta’s onder de soort ’Mobula’ vallen. Een manta is dus eigenlijk een mobula! Maar iedereen gebruikt nog gewoon manta. Daarom; de manta zien we hier het meest! Rond Bonaire hebben we vier soorten mobula’s gedocumenteerd: Mobula cf. birostris, Mobula birostris, Mobula tarapacana en Mobula hypostoma. Ik weet niet helemaal zeker waarom juist deze soorten rondom Bonaire gespot zijn, maar ik vermoed dat deze dichter bij riffen blijven en minder pelagisch zijn dan de reuzenmanta. Een hoop waarnemingen van manta’s rond Bonaire zijn ook van juveniele manta’s.

ZULLEN ER NOG MEER MANTA‘S VOLGEN?

Ik hoop dat het aantal waarnemingen zal toenemen, maar we weten echt niet veel over de populatie hier. Door middel van monitoring op de lange termijn kunnen we de populatie volgen en bedreigingen identificeren.

HEB JE AL EEN FAVORIETE MANTA?

Ja! Maddie, dit is de manta die het meest is gezien sinds ik hier ben en het meest sinds we met het project begonnen.

“Met name Bonaire lijkt een klein beetje een hotspot voor manta’s in de Caribische eilandenregio.”

HOE MOET JE REAGEREN ALS DUIKER ALS JE EEN MANTA ZIET?

Ik hou ervan om manta´s te zien, maar er is niets waar ik meer van hou dan de opgewonden reacties van duikers wanneer ze hun eerste manta zien. Een deel van de opwinding op Bonaire is dat er geen gegarandeerde plek voor ontmoetingen is. Het is altijd een verrassing, het kan overal en altijd gebeuren. Kijk maar eens in het blauw en misschien heb je geluk. Ik heb met nogal wat mensen kunnen praten die sinds hun aankomst verrast zijn door een manta of mobula en hun opwinding is aanstekelijk. De beste manier om te reageren is om de richtlijnen van de gedragscode te volgen, de manta niet te achtervolgen en het dier natuurlijk niet aan te raken.

OVER NICOLE PELLETIER

Nicole komt oorspronkelijk van Rhode Island en is marien bioloog, onderzoeker en oprichter van het CIMCP (Carribean Islands Manta Conservation Program). Ze heeft in Australië gewerkt, waar ze verliefd werd op duiken. Onderzoek en actviteiten: Utilla, walvishaaien; de Filipijnen, Coral Cay Conservation; La Paz, walvishaaien, St Croix, Nature Conservancy en de Malediven als projectmanager voor het Maldivian Manta Ray Project. Nicole is ook PADI-instructeur.

Steun het project van Nicole!

6 SOORTEN MOBULA‘S OP DE CARIBISCHE EILANDEN

In de Caribische Zee zijn zes soorten mobula’s gespot. Ze lijken op elkaar, maar zijn toch goed te onderscheiden. Deze kun je tegenkomen:

REUZENMANTA

(MOBULA BIROSTRIS)

Vind je dit interessant?

Ontdek nu alle Nederlandse top titels in één app!

Bestel nuAl abonnee?
Log in om verder te lezen

Spanwijdte: gemiddeld 400 tot 500 cm, maximaal 700 cm

Gewicht: tot 2.000 kilo

Leeftijd: tot 40 jaar

Opvallend kenmerk: Op de rug, gelegen bij de schouders, heeft de reuzenmanta twee witte driehoeken in spiegelbeeld. Tussen deze witte driehoeken ontstaat dan een letter T in het zwart.

BENTFIN DEVIL RAY

(MOBULA THURSTONI)

Spanwijdte: gemiddeld 135 cm, maximaal 183 cm

Gewicht: tot 200 kilo

Leeftijd: onbekend, maar waarschijnlijk tot 10 jaar

Opvallend kenmerk: donkerpaars tot blauw-grijze rug. Een dikke zwarte band loopt aan de bovenkant van de kop van oog tot oog, duidelijk donkerder dan de kleur van de manta.

CARIBBEAN MANTA RAY

(MOBULA C.F. BIROSTRIS)

(EEN NOG ONBESCHREVEN SOORT)

Spanwijdte: gemiddeld 300 tot 400 cm, maximaal 500 cm

Gewicht: tot 1.000 kilo

Leeftijd: tot 40 jaar

Opvallend kenmerk: Ook deze manta heeft op de rug, gelegen bij de schouders, twee witte driehoeken in spiegelbeeld. Tussen deze witte driehoeken ontstaat een letter T in het zwart. Echter bij deze manta loopt de zwarte T door richting de buik en loopt het tapsgewijs door richting de achterkant van de rug. Onderscheidend t.o.v. de reuzenmanta zijn de grote donkere plekken op de buik, onder de kieuwen.

WEST ATLANTIC PYGMY DEVIL RAY

(MOBULA HYPOSTOMA)

Spanwijdte: gemiddeld 110 cm, maximaal 125 cm

Gewicht: onbekend, maar waarschijnlijk rond 25 kilo

Leeftijd: onbekend

Opvallend kenmerk: kleur van de rug is wisselend. Van lichtbruin, tot grijs of zwart. Rugvin met donkere vlekken langs de randen, vaak met een lichter grijs gebied in het midden.

SICKLEFIN DEVIL RAY

(MOBULA TARAPACANA)

Spanwijdte: gemiddeld 200 tot 270 cm, maximaal 340 cm

Gewicht: tot 400 kilo

Leeftijd: onbekend, maar waarschijnlijk tot 15 jaar

Opvallend kenmerk: Olijfgroene of bruine rug. De staart is korter en bedekt met schubben. Hij is de diepst duikende mobula gedocumenteerd met 2.000 meter diepte.

SPINETAIL DEVIL RAY

(MOBULA MOBULAR)

Spanwijdte: gemiddeld 180 tot 280 cm, maximaal 320 cm

Gewicht: tot 300 kilo

Leeftijd: onbekend, maar waarschijnlijk tot 15 jaar

Opvallend kenmerk: een dikke zwarte band loopt aan de bovenkant van de kop van oog tot oog, duidelijk donkerder dan de kleur van de manta. Helder witte vlekken op de rug, langs de randen van de‘vleugels’. Daartussen is de rug lichtgrijs van kleur.