Na verblijf in Argentinië Wat Frits Barend verzweeg voor zijn echt genote...

Onlangs ontving Frits Barend (76) een oorkonde van de Argentijnse ambassade vanwege zijn getoonde moed als journalist tijdens het horrorregime van generaal Jorge Videla in Argentinië. Frits was in 1978 met zijn vaste journalistieke maatje Henk van Dorp in het land om het wereldkampioenschap voetbal te verslaan. Oranje reikte er uiteindelijk tot de finale. Al tijdens de openingsceremonie – toen iedere andere journalist in het stadion zat – meldde Frits zich op het Plaza de Mayo in Buenos Aires waar zich wekelijks de zogenaamde Dwaze Moeders verzamelden. Zij vroegen op die manier aandacht voor hun zoons, echtgenoten, vaders of andere geliefden die onder het regime van dictator Videla waren verdwenen. ‘Het was eerst uitgestorven en ineens kwamen uit alle straatjes rondom het plein vrouwen tevoorschijn,’ vertelt Frits aan Story. ‘Ik zei: Ik ben journalist, ik wil jullie verhalen horen. Toen begonnen ze: Mijn vader is weg, mijn broers zijn verdwenen, mijn zoon is weg. Ze smeekten me om hun verhaal aan te horen. Na vijf minuten waren ze weer verdwenen.’ Het toenmalige regime – de junta – hield absoluut niet van kritische vragen. Frits wist zich er daarmee van verzekerd dat de veiligheidsdiensten hem tijdens het toernooi scherp in de gaten zouden houden. Dat weerhield hem er niet van om tijdens het traditionele banket na de finale (Argentinië versloeg Nederland) op Videla af te stappen en hem te confronteren met alle verhalen over verdwenen burgers onder zijn bewind. ‘Tussen het eerste en tweede gerecht ging ik naar hem toe en feliciteerde hem met het kampioenschap. Hij zei: De Hollanders hadden ook prachtige wedstrijden. Toen zei ik: Hoe staat het met de verdwenen mensen? Videla beweerde dat het leugens waren, ik hoor het hem nog zeggen.’ Frits ondernam deze actie met fotograaf Bert Nienhuis, die bij het slotbanket een grote fout maakte. Hij had zijn paspoort in zijn jas laten zitten en dat bleek verdwenen. ‘We zijn toen schandelijk behandeld door de Nederlandse ambassadeur Van den Brandeler bij de aanvraag voor een noodpaspoort voor Bert. Dankzij hulp van de KLM en diplomaat Jan Willem Bertens kwam het er uiteindelijk. We wilden zo snel mogelijk weg uit Argentinië. Tijdens dat banket hing er ook al een beetje een dreigende sfeer, dat hebben we ook eerder verlaten. We hebben meteen toen Bert zijn paspoort had het eerste ticket geboekt dat kon, dit was naar Santiago de Chile. Destijds vanwege het regime daar ook een plek waar ik liever niet heenging, maar we wilden weg.’ Dat zou echter niet zonder slag of stoot gaan. Frits en Bert zouden samen in een nachtmerrie belanden. ‘In het Argentijnse Mendoza maakte het vliegtuig een tussenlanding die niet was gepland. Er kwamen twee militairen aan boord en wij moesten mee, terwijl onze bagage gewoon in het vliegtuig bleef. We werden in een vertrekhal gezet. In die tijd had je natuurlijk geen mobiele telefoon, je kon niks. Bovendien was het WK afgelopen en daarmee ook de bescherming die je als journalist tijdens zo’n toernooi geniet. Ik weet nog dat ik tegen Bert zei: Het zou weleens zo kunnen zijn dat niemand nu ooit nog iets van ons hoort. Dat we nu worden meegenomen en dat was het dan...’

‘Misschien toch een beetje naïviteit?’

Paniek

Het zou niet vreemd zijn geweest als Frits op dat moment letterlijk doodsangsten had uitgestaan. ‘Het was onwerkelijk. We hebben daar vijf of zes uur lang gezeten en er gebeurde helemaal niets. Mijn kinderen waren op dat moment zes en vier, dus het spookt wel even door je hoofd dat je die misschien nooit meer terugziet. Maar we zijn allebei nooit echt in paniek geraakt. Vreemd eigenlijk, misschien toch een beetje naïviteit of de jonge leeftijd? Mijn vrouw Marijke en de kinderen hebben er toen overigens niet van geweten, zoals wel vaker bij gevaarlijke dingen. Toen we uiteindelijk wel in Chili waren, hebben we gebeld dat alles goed was en niemand zich thuis zorgen hoefde te maken.’ Juist omdat Frits het regime in Argentinië van nabij meemaakte, is het voor te stellen dat hij speciale gevoelens heeft in de zaak rond Máxima’s vader Jorge Zorreguieta, die als staatssecretaris én minister onder dictator Videla diende. Vader Zorreguieta mocht vanwege dat verleden bijvoorbeeld niet op de bruiloft van zijn dochter en Willem-Alexander komen. ‘Ik heb altijd gezegd, dat ligt aan de vader, de dochter kun je dat niet kwalijk nemen. Wij hebben destijds in ons programma (de dagelijkse talkshow Barend &Van Dorp - red.) maandenlang aan bijna iedere gast gevraagd of hij of zij vond dat de vader van Máxima naar het huwelijk zou mogen toen het ernaar uitzag dat hij gewoon zou komen. Toenmalig premier Wim Kok was destijds woedend op ons omdat we erover bleven doorgaan. Hij dacht het al onderhands geregeld te hebben. Later heeft hij de credits ervoor naar zich toegetrokken, maar ik heb van meerdere bronnen binnen het ministerie gehoord dat het onderzoek naar Jorge Zorreguieta’s verleden er zonder ons programma niet was gekomen. Je kunt het niet bewijzen, maar wellicht was zonder Henk en mij vader Zorreguieta dus wel op de bruiloft geweest.’

Vind je dit interessant?

Ontdek nu alle Nederlandse top titels in één app!

Bestel nuAl abonnee?
Log in om verder te lezen