Relatie THERAPIE

Wil je ook relatieadvies van Annette? Ga snel naar margriet.nl/annetteadviseert

LISA

‘Als iemand geïrriteerd is, denk ik dat het aan mij ligt en doe ik er alles aan om te zorgen dat diegene zich weer goed voelt. Lukt dat niet, dan word ik onzeker’

“Ik herinner me dat ik als kind al altijd bang was dat iemand kwaad werd. Papa en mama hadden vaak ruzie. Ze hadden het alle twee druk op hun werk en als papa thuiskwam, was hij snel geïrriteerd. Ik hoopte dan dat mama hem even met rust zou laten, maar het leek wel alsof ze dat totaal niet aanvoelde. Ze begon hem dan allemaal dingen te vragen of te zeggen dat hij iets niet had gedaan, iemand bellen of zo. Dus werd hij boos en zij ook. Ze vond dat hij eerder thuis had kunnen komen of dat hij meer moest doen om haar te helpen. Ik vond het zielig voor haar dat ze zo veel moest doen en dat hij toch nog vaak boos was op haar. Ik probeerde haar te helpen door na school en voordat ze thuiskwam alles op te ruimen en te stofzuigen, zodat zij dat niet allemaal hoefde te doen. Ik hoopte dat er daardoor geen ruzie zou komen. Maar vaak lukte dat niet. Dan kwam er toch ruzie en daarna was er zo’n akelige sfeer. Dan werd er aan tafel niks gezegd. Ik probeerde wel dingen te vertellen van school, zodat het niet zo stil was, maar daar kwam geen reactie op. Mijn broer, die drie jaar ouder is dan ik, trok zich er niet zo veel van aan. Als mijn ouders hem iets vroegen, zei hij gewoon dat hij geen tijd had, omdat hij huiswerk moest maken en dan liep hij weg naar zijn kamer. Hij ging ook vaak tegen mijn vader in of zei tegen mijn moeder dat ze altijd wat had te zeuren. Dus dan werden ze daar weer boos over. Ik probeerde juist altijd om niet lastig te zijn. Ik was toen al gevoelig voor de stemming van anderen. Dat heb ik nog steeds. Het is net alsof ik altijd, in elke situatie met andere mensen, aanvoel hoe het met iedereen is. Als iemand zich niet goed voelt of geïrriteerd is, denk ik al snel dat het aan mij ligt en wil ik er alles aan doen om te zorgen dat diegene zich weer goed voelt. Als dat niet lukt, word ik onzeker en bang dat ik mensen teleurstel en dat ze liever niet met me willen omgaan. In de relatie met Martin heb ik dat ook. Ik voel hem precies aan en als hij stil is of geïrriteerd, word ik bang. Ik begin dan aan hem te trekken en te vragen wat er is, of ik iets verkeerd heb gedaan en of hij nog wel om mij geeft. Het speelt natuurlijk mee dat mijn eerste man, de vader van mijn zoon, bij me weg is gegaan en dat de twee relaties die ik daarna had ook stuk zijn gelopen. Ik val kennelijk op de verkeerde mannen en nu ik er een heb die goed is voor mij, verpest ik het door steeds om bevestiging te vragen.”

MARTIN

‘Ik vind het steeds moeilijker om met die voortdurende angsten van haar om te gaan. Als ik eerlijk ben, vraag ik me soms inderdaad af of ik verder wil met haar’

“Ik vind dat voortdurend vragen om bevestiging inderdaad moeilijk. Het voelt alsof ik steeds moet bewijzen dat ik van haar hou, dat ze belangrijk voor me is en dat ik haar echt niet in de steek zal laten. Het lastige daarbij is dat het nooit genoeg is. Wat ik ook zeg en wat ik ook doe, het lijkt geen effect te hebben. Ze is even gerustgesteld en dan komt ze weer met vragen en twijfels: of er echt niks is, wat ik precies bedoelde toen ik zei dat ik me natuurlijk ook weleens erger aan haar gedrag, waarom ik bij haar vaak zo stil ben en bij andere mensen veel meer praat en of dat echt niet betekent dat ik met haar ben uitgepraat of het saai vind. Moeizame gesprekken zijn dat, waarin ik mijn woorden zorgvuldig moet afwegen, want het kan zomaar verkeerd worden uitgelegd en dan eindigt zo’n gesprek in tranen.

Vind je dit interessant?

Ontdek nu alle Nederlandse top titels in één app!

Bestel nuAl abonnee?
Log in om verder te lezen

Ik weet dat haar vorige relaties moeilijk waren en dat beide mannen haar angsten en haar gevoel van niet goed genoeg zijn alleen maar hebben versterkt. Maar ik denk dat Lisa daar wel een aandeel in heeft gehad. Door haar minderwaardigheidsgevoel en haar angst om in de steek te worden gelaten, is het niet zo makkelijk om met haar om te gaan. Ik moet eerlijk zeggen dat ik ook weleens genoeg heb van haar manier om alles onder een vergrootglas te bekijken en vervolgens negatief uit te leggen. Ik kan dan wel zeggen dat het niet zo is, dat ik niet boos op haar ben, haar niet dom of saai vind, maar dat gelooft ze dan niet. Ze zegt herhaaldelijk dat ze ook wel snapt dat ik gek word van haar. Dus is haar conclusie dat ik, vroeg of laat, ook genoeg van haar zal krijgen en bij haar weg zal gaan. Ze zegt daar vaak bij dat het leven voor haar geen zin meer heeft als dat zou gebeuren. Volgens haar vindt haar zoon haar ook te veeleisend en heeft hij daarom afstand van haar genomen. Ze is van mening dat zij altijd het initiatief moet nemen om met vriendinnen af te spreken. En als iemand afbelt, is dat voor haar verschrikkelijk wánt een bewijs dat ze genoeg van haar hebben. Het vervelende is dat ik het steeds moeilijker vind om met die voortdurende angsten van haar om te gaan. Ik weet vaak niet meer hoe ik moet kijken of wat ik moet zeggen. Als ik eerlijk ben, vraag ik me soms inderdaad wel af of ik zo verder wil met haar. Ik vind het heel moeilijk om dat te zeggen, omdat ik weet dat ze me straks weer eindeloos zal ondervragen of ik nu niet al genoeg van haar heb.”

DE THERAPIE

De therapie richt zich op veranderen van patronen die in het verleden zijn ontstaan

Ervaringen uit je jeugd en dan vooral de manier waarop jouw opvoeders, ouders, onderwijzers met je omgingen, hebben een grote invloed op je gevoelens, je gedrag en de manier waarop je over jezelf en anderen denkt. Als je ouders of bijvoorbeeld een oudere broer of een leraar weinig aandacht voor je hadden of vaak boos of afwijzend op je reageerden, is het heel goed mogelijk dat je je onbelangrijk gaat voelen of minder dan anderen. De oorzaak van hun houding leg je als kind bij jezelf, terwijl het kan zijn dat die te maken had met eigen onvermogen of problemen. Wanneer er later in je leven iets door anderen wordt gezegd of gedaan wat lijkt op hoe er vroeger met je werd omgegaan, reageer je daar extra gevoelig op alsof het een nieuw bewijs is van jouw falen. Zelfs als anderen dat helemaal niet zo bedoelen. De kans is groot dat het gevoel van dat kind van toen terugkomt en dat je er ook toe neigt om je op een vergelijkbare manier te gedragen door geruststelling te vragen of extra je best te doen. Omdat anderen niet weten dat ervaringen uit het verleden een rol spelen in je reactie nu, zullen ze niet begrijpen dat je ineens dichtklapt of verdrietig of boos wordt, of, zoals Lisa, voortdurend om bevestiging vraagt. Het verdrietige is dat juist dit gedrag op den duur ervoor zorgt dat anderen er genoeg van krijgen waardoor je angst wordt bevestigd. De therapie van Lisa moet daarom niet alleen over nu gaan, maar vooral ook over haar ervaringen in het verleden, zodat zij en Martin gaan begrijpen waardoor die zijn ontstaan. De behoefte van Lisa aan veiligheid en stabiliteit, die elk kind nodig heeft, was er niet voor haar. Door de ruzies van haar ouders voelde het voor Lisa alsof ze altijd alert moest zijn en spanning moest afleiden of voorkomen. Natuurlijk slaagt een kind daar niet in, waardoor Lisa het gevoel kreeg dat zij faalde. De therapie richt zich op het veranderen van patronen die in het verleden zijn ontstaan. Dit gebeurt niet alleen door te praten, maar vooral door, in de verbeelding, situaties uit de jeugd terug te halen, waarbij een afloop wordt verbeeld zoals die had moeten zijn.

Het verleden kun je niet veranderen. Maar je kunt wel de gevoelens en gedachten veranderen die in dat verleden zijn ontstaan. Ons brein werkt namelijk zo dat gebeurtenissen die je je voorstelt in je verbeelding, net als echte ervaringen, invloed hebben op je denken, voelen en doen. De aanwezigheid van Martin bij de therapie is belangrijk omdat hij nu beter ziet waar Lisa’s angst om verlaten te worden vandaan komt. Daarnaast kan hij een rol spelen in het geruststellen van de ‘kleine Lisa’ tijdens die verbeeldingsoefeningen. Hij kan daardoor Lisa helpen op momenten dat de kinderangsten haar overvallen.