Tijdschrift.nl logo
REPORTAGE

Stedentrip Boedapest LET’S GO UNDERGROUND!

Een stedentrip en grotduiken combineren, kan dat? Jazeker! De stad Boedapest blijkt onder de grond een enorm gangenstelsel te hebben met lekker warm water omdat het meteen een thermale bron is. En dus gaan we eens kijken in de grot Molnár János. En oh ja, laten we de Köbanya-mijn dan gelijk meepakken, eveneens gelegen in Boedapest!

Tekst en foto’s: Brenda de Vries
De eerste duik in de Köbanya-mijn maken we bij de bekende wenteltrappen.

Een duik maken in de Molnár János vergt enige voorbereiding. Je kan er niet zomaar heenrijden en in het water springen. Wegens enkele (dodelijke) ongevallen in het verleden, is de grot lange tijd verboden terrein geweest en nu is na heropening alleen duiken met gids mogelijk. Dit moet je van tevoren reserveren, want ze werken met tijdssloten. Je betaalt per duik, wij kiezen voor de standaard duiktijd van 50-70 minuten en reserveren twee duiken. Aan ons wordt gevraagd om de benodigde documenten op te sturen: brevetten (nitrox, cave, droogpak, evt. deco, trimix, ccr, enz), keuringsbewijs, en een verzekeringsbewijs. Indien je nog geen grotduikbrevet hebt, is een introductieduik mogelijk. Ook kun je online een hele lijst vinden met eisen waaraan je uitrusting moet voldoen. Dit kan her en der net even anders zijn dan wat geleerd is of toegestaan is in een grotduikcursus. Dus het is wel aan te raden het even te bekijken. Eigenlijk kan al het materiaal ook gehuurd worden. Dus als je wilt vliegen i.p.v. met de auto en dan wilt duiken, is dat ook geen probleem. Wij duiken graag met onze eigen materialen en vertrekken dus met de auto richting Hongarije. Met een tussenstop en overnachting komen we uiteindelijk aan in de stad. Behalve om de grot te bereiken, heb je in de stad verder geen auto meer nodig. Het openbaar vervoer is goedkoop en goed. Met de metro gaan we naar het centrum en willen de Donau in de stad bekijken. Het paleis is prachtig, we slenteren door de straatjes en gaan lekker uiteten. Boedapest blijkt een erg mooie en gezellige stad te zijn. Maar het meeste zin hebben we in morgen: duiken in de Molnár János!

THERMALE BRON

De naam komt van János Molnár die als eerste een droog stuk van de grot gevonden heeft en tevens geloofde dat de direct ernaast gelegen bron een grot moest bevatten. We treffen onze duikgids bij de grot, die ons uitlegt dat we onze flessen met een kruiwagen naar binnen kunnen brengen. Je kunt je hier ondergronds omkleden. En dat is nog aangenaam ook: het is er warm, 25 graden! Drinkwater is de gehele dag vrij verkrijgbaar. Naast de parkeerplaats ligt een klein meertje en ook dat maakt deel uit van de thermale bron. Ook zijn er nog restanten te vinden van een oud badhuis dat ze nu aan het restaureren zijn. We krijgen een vak met een nummer toegewezen om ons om te kleden. Daar zijn haken voor je droogpak, een bank om op te zitten en ook je onderpak kun je ergens uithangen tussen de duiken door. Het water is aan de oppervlakte 28 graden en op 10 meter diepte wordt het 20 graden. Wij duiken echter wel gewoon in droogpak. Maar koud is het zeker niet.

Boedapest blijkt een erg mooie en gezellige stad te zijn.

BIJZONDER WARM

Want wat heel bijzonder is, is de warmte, of beter gezegd de hitte. In de gang waar je je omkleedt, is het al warm en in het water is het nog steeds warm. De tunnel is gemaakt van beton en ook de instap bestaat uit een stalen trap. De instap zelf is ruim met een lamp erboven. Pas onder water heb je echt het gevoel dat je in een grot duikt. Een aantal dingen tijdens de duik voelen wat vreemd aan. Zo blijft de gids voorop en wissel je niet van positie. Dus wie als laatste de grot ingaat zou normaal gesproken voorop zwemmen op weg naar de uitgang, maar hier blijft de volgorde zoals je er ingaat. Een treintje dus. Ook hoef je geen markeringen op de lijn te plaatsen. Het voelt soms wel een beetje als een toeristische attractie in plaats van een normale grotduik. Eigen inbreng heb je niet. Bang zijn om te verdwalen hoef je echter ook niet. De lijnen zijn dikker dan normaal en overal staan markeringen met afstanden tot de uitgang. Dus mocht er iets gebeuren en je zou er zelf weer uit moeten, dan lukt dat. De grot zelf is absoluut anders dan in de Lot, witter en warmer water. Maar druipstenen vind je ook hier niet. Wel af en toe kristallen. De thermocline waar het van 28 graden naar 20 graden gaat, is wel heftig, maar het blijft gewoon warm. Hoewel de gids niet snel zwemt, is het als je foto’s wilt nemen toch een beetje gehaast. Je draait je om, je neemt een foto en je moet weer snel verder. Normaal zou je op de terugweg meer tijd nemen voor foto’s. Dat vind ik toch wel een beetje jammer. Er is ook een decostation onder water aangelegd om het allemaal wat makkelijker te maken voor de duikers. Tijdens deze duik zien we ook een aantal stenen vol met kristallen. Het zicht wisselt van 10 tot 20 meter. Na de duik krijgen we ook het tijdstip door voor de briefing van de tweede duik. Ja, ze werken hier behoorlijk strikt op tijd. We eten en drinken wat en gaan even buiten kijken waar het een stuk frisser is en ook regent. Het is vandaag geen verkeerd moment om onder de grond in de warmte door te brengen!

We hoeven geen markeringen op de lijn te plaatsen. Als je het echt wilt, mag het wel.
Deze grot is absoluut anders dan in de Lot; witter en warmer water.
Köbanya en Molnár János zijn totaal niet met elkaar te vergelijken.
Bij het tweede trappenhuis staat nog een kleine oude machine.

NUL ZICHT

Dan wordt het tijd voor de tweede duik. Deze duik zal iets minder diep zijn, en verder moeten we dezelfde regels volgen zoals ook bij de eerste duik. Deze duik is in het geheel stoffiger dan de eerste duik, de enige andere groep deze dag is hier voor ons ook langs gekomen. En er zijn een aantal passages waar we door zwemmen waarbij het gewoon onmogelijk is om niet met je buik door het stof te schuiven. Ik weet gelukkig mijn camera zonder stoten door deze stukken met nul zicht te krijgen. We zwemmen ergens naar het einde van de lijn en dan zitten we ook zo ongeveer op onze omkeerdruk. Uiteindelijk duurt deze duik 65 minuten waarvan we een paar minuten deco hebben. Na afloop kunnen we onze flessen weer laten vullen zodat we met volle flessen vertrekken. Het is inmiddels droog geworden. Al met al een leuke dag met duiken in warm water. Je kunt je niet voorstellen dat er een grote stad boven op dit grottenstelsel gebouwd is. Wil je meerdere dagen achter elkaar duiken, ook dat is gewoon mogelijk. Het is niet dat je na twee duiken alles gezien hebt.

Vind je dit interessant?

Ontdek nu alle Nederlandse top titels in één app!

Bestel nu

KÖBANYA-MIJN

’s Avonds gaan we uiteraard weer de stad in en nemen de oudste metrolijn. Tevens gaan we weer lekker (en goedkoop, want de stad is nog steeds niet duur voor onze begrippen) uiteten. De volgende dag is het tijd voor koud water. We gaan naar de Köbanya-mijn. In de Middeleeuwen was dit een ondergrondse kalksteengroeve en later werden wijnen bewaard in deze ‘kelders’. Een klein gedeelte van dit gangencomplex staat onder water en hier kan dan ook gedoken worden. Er zijn meerdere duikstekken te vinden. Omdat het een gangenstelsel met ruime tunnels onder de grond is, kun je met je auto naar de duikstek toe rijden. Ja, je rijdt dan met je eigen auto naar de duikstek onder de grond. Tafels zijn aanwezig om je spullen op te bouwen. En vanuit daar kun je met je duikspullen via een trap naar beneden het water in lopen. De duikstekken zijn niet heel groot met een diepte tussen de 15 en 30 meter. Het is niet te vergelijken met andere mijnen of grotten waar ik ooit in gedoken heb. Ze noemen het weliswaar een ‘mijn’, maar eigenlijk duik je gewoon in een aantal ondergrondse ruimtes, feitelijk zijn het enorme ondergelopen kelders. Complex is het niet. Waar nodig ligt een lijn, maar je duikt nu gewoon door een trappenhuis of via een wenteltrap naar beneden. Het water is 8 graden, dus flink kouder dan de grot, en het water heeft een iets groenige gloed. De eerste duik maken we bij de bekende wenteltrappen. Eigenlijk niet meer dan een ruimte met wenteltrappen naar beneden. En beneden vind je dan een tunnel met gidslijn naar een ander normaal trappenhuis. Maar het is wel erg leuk om eens te zien. Bij het tweede trappenhuis staat nog een kleine oude machine. Na deze duik van ongeveer 45 minuten gaan we buiten in het zonnetje lunchen, want 8 graden is toch wel frisjes en buiten is het warmer.

De combinatie van een stedentrip, duiken en lekker eten, maakt dit zeker tot een grote aanrader.

Hierna rijden we naar de tweede duikstek. Nu geen wenteltrappen, maar we beginnen met het afdalen van een smalle betonnen trap. Het eerste stuk loop je zelf nog boven water en daarna moet je zwemmen. Dan kom je in een ruimte met wederom een trappenhuis met een paar machines. Ook wel bijzonder om hier doorheen te duiken. Aan de muren hangen nog oude kabels voor elektriciteit. Ook nu duiken we ongeveer 45 minuten. Niet lang, maar wel op een bijzondere plaats.

GEWELDIGE COMBINATIE

Köbanya en Molnár János zijn totaal niet met elkaar te vergelijken. Persoonlijk vond ik Köbanya wel minstens net zo mooi, hoewel de duiken korter zijn en het water vrij koud. Maar alles er omheen, het met auto’s naar binnen rijden, zwemmen door trappenhuizen, dat maakt zeker Köbanya tot een bijzondere duikstek. Molnár János was mooi omdat je toch echt in een grot zwemt onder een grote stad en het water warm is. Een week alleen maar grotduiken zou ik hier niet doen, en een week alleen maar in Köbanya-duiken ook niet. Maar de combinatie van een stedentrip, duiken en lekker eten, maakt dit zeker tot een grote aanrader.

Lees meer

Alle artikelen
Tropisch ten top
&C Magazine

Tropisch ten top

Wat is er beter dan een tropisch eiland met hagelwitte zandstranden en wuivende palmbomen, op nog geen tien uur vliegen? Juist: twéé van die eilanden. Ontdek Zanzibar en Lamu.

Lees meer
Kalm aan in de ALGARVE
Libelle

Kalm aan in de ALGARVE

Hoewel de Algarve een populaire vakantiebestemming is, ontdekte chef toerisme Françoise dat je ook prima kunt onthaasten in dit zuidelijke deel van Portugal. “Alles is hier zo lekker ‘calma’.”

Lees meer
‘Feyenoord kampioen? Ik hoop het zo!’ Trainer en oud-voetballer Jean-Paul van Gastel
Panorama

‘Feyenoord kampioen? Ik hoop het zo!’ Trainer en oud-voetballer Jean-Paul van Gastel

Jean-Paul van Gastel (50) is terug in het land na drie jaar China. Al die tijd ontving de trainer daar geen bezoek en kon hij zijn kinderen niet zien. Dat was het grote minpunt aan zijn avontuur, waarvan hij tegelijkertijd volop heeft genoten. In China had hij ook de tijd om zijn ontslag bij Feyenoord te verwerken. Is die wond inmiddels geheeld? Over rondhuppelende olifanten, een luxegevangenis en de titelrace van Feyenoord. “Het is een emotionele rollercoaster geweest.”

Lees meer
Zinderend mooi Zweden
Margriet

Zinderend mooi Zweden

Een prachtige kust, vriendelijke mensen en overal waar je komt heerlijk en puur eten. Het is absoluut de moeite waard om West-Zweden te verkennen.

Lees meer
Uur van de waarheid waarom de klok terug of vooruit ons zo ontregelt
Flair

Uur van de waarheid waarom de klok terug of vooruit ons zo ontregelt

Op 31 maart gaat de zomertijd weer in: een uur langer licht. Maar Europa wil af van dat gerommel met de wijzers. De vraag is alleen: gaan we dan voor winter- of zomertijd? Wetenschappers kiezen voor de eerste optie. En daar heeft onze biologische klok alles mee te maken.

Lees meer