Taaie rakker

Familie van?

Heermoes (Equisetum arvense), ook wel kattenstaart of akkerpaardenstaart genoemd, is een plant uit de paardenstaartenfamilie (Equisetaceae), waartoe enkel het geslacht Equisetum behoort. In België en Nederland komen diverse soorten voor, waaronder de holpijp (Equisetum fluviatile), lidrus (Equisetum palustre), schaafstro (Equise tum hyemale) en bospaardenstaart (Equisetum sylvaticum). Maar de bekendste soort is ongetwijfeld de heermoes (Equisetum arvense). Waarschijnlijk omdat hij veelvuldig voorkomt in onze contreien, maar ook omdat hij bij tuiniers bekend staat als een onuitroeibaar onkruid.

Zo herken je ‘m

Heermoes is te herkennen aan zijn vertakte, taaie, dennentakachtige stengels die vanuit de plant recht omhoog groeien, zo’n veertig centimeter hoog. In het voorjaar lijkt de plant in de verste verte nog niet op de latere, groene versie van zichzelf; het zijn de bleke stengels met sporenaren (zoals afgebeeld) die als eerste opduiken.

Overlevingsdrang

Dat heermoes niet makkelijk kapot te krijgen is, blijkt wel uit het feit dat deze plant stamt uit het dinosaurustijdperk. In sterk vervuilde gebieden is het vaak een van de enige planten die de kop opsteekt. Ook in de tuin is bestrijden niet makkelijk. In tegenstelling tot een wortelonkruid als zevenblad, kun je de wortels van heermoes niet zomaar even uitgraven. De wortels gaan wel een meter diep de grond in en de plant maakt ook nog horizontale vertakkingen. Uitgraven heeft dan ook totaal geen zin en schoffelen al helemaal niet: de afgebroken stukjes wortel verspreid je op deze manier alleen maar en elk stukje wortel loopt opnieuw uit.

Vind je dit interessant?

Ontdek nu alle Nederlandse top titels in één app!

Bestel nuAl abonnee?
Log in om verder te lezen

Heermoes bestrijden

De vraag is natuurlijk of je de plant wel wilt bestrijden: in veel gevallen zal het antwoord ‘ja’ zijn. Heermoes is een giftige plant die al snel een gedeelte van de tuin inneemt en bovendien andere planten beperkt om te groeien. Heermoes heeft de voorkeur voor voedselarme, vochtige, zure grond. Vind je de plant in je tuin? Dan wijst het erop dat de grond een tekort heeft aan bepaalde mineralen. Lavameel strooien helpt: het bevat een hoge concentratie aan silicium (kiezelzuur), maar ook calcium, fosfor, magnesium en kleimineralen. Deze mineralen zorgen ervoor dat de bodem weer gezond wordt en de heermoes zal langzaam verdwijnen.

Tóch nuttig?

Het kiezelzuur in deze plant kan bruikbaar en nuttig zijn. In de volksgeneeskunde werd de plant ingezet bij hart-en vaatziekten en bij aandoeningen van nieren, blaas en urinewegen. Zelf hiermee experimenten is niet aan te raden, aangezien het om een giftige plant gaat. In de tuin kun je er wel mee experimenteren (pas wel op met huisdieren!).Pluk het groen van deze plant, leg dit twee weken lang in een bodempje water en gebruikt het aftreksel (verdund) als vloeibare mest. Ook kun je het aftreksel gebruiken tegen meeldauw en luizen.

Heermoes (Equisetum arvense)

Honderden miljoenen jaren geleden waren de planten zo groot als bomen.

De plant haalt met zijn lange wortels mineralen uit de bodem naar boven en is zo verrijkend voor de grond.

Aan de zwarte wortelstokken verschijnen kleine knollen, die opnieuw kunnen uitlopen.

Breek de sporenaren uit de plant, zo voorkom je verdere verspreiding door de wind.

Pas wanneer de vruchtbare sporen aan het verdorren zijn, verschijnen de gelede, groene stengels.