Zero waste is een feest

DE ALLESKUNNER

“Baking soda, oftewel zuiveringszout is mijn gouden tip. Het is niet schadelijk voor het milieu en heeft wel vijftig toepassingen. Zo maak je er de wc mee schoon, je maakt er schuurmiddel van, de muffe lucht in de koelkast verdwijnt ermee, matrassen frissen ervan op. En je kunt er taarten mee bakken.”

Meer herqelrruik

“Mijn kinderen vinden het normaal dat koek uit een katoenen zak komt”

Emily-Jane Townley (43) beheert de webwinkel Leven zonder afval. Ze heeft een relatie en drie kinderen (15, 13 en 10).

“In een BBC-programma liet een vrouw een weckpot zien met daarin al haar restafval van het afgelopen jaar. Hoe doet ze dat?, dacht ik. Mijn hele leven ben ik al bezig met duurzaam leven. Ik ben vegetariër, fiets overal naartoe, koop zo veel mogelijk tweedehands, en dan toch zo veel afval. Maar zorgen voor minder afval kan dus wel. Van oude dekbedovertrekken maakte ik katoenen zakken, die ik voortaan meenam naar de markt en de winkels. Tien jaar geleden vonden mensen dat bijzonder, maar ik merk dat dit verandert. Steeds meer mensen beseffen dat we een gigantisch afvalprobleem hebben. Per persoon zijn we goed voor vijfhonderd kilo afval per jaar. Dat zijn materialen waar grondstoffen voor zijn gebruikt, vol chemische verbindingen, en waar maar een klein gedeelte van kan worden gerecycled. De rest wordt verbrand met alle problemen van dien. Vooral spullen veroorzaken veel ellende. Ze worden gemaakt van grondstoffen die ergens zijn gewonnen. Vervolgens wordt er ergens anders op de wereld een product van gemaakt en dat wordt met vervuilende schepen naar het Westen vervoerd. Hier gebruiken we het maar kort, omdat de kwaliteit vaak slecht is.

Als ik jarig ben, krijg ik nooit nieuwe spullen cadeau. Ik word veel blijer van iets zelfgemaakts, iets uit de kringloop of een ervaring. Toen ik veertig werd, heb ik mijn vrienden gevraagd om eten te maken en zijn we gaan picknicken in de natuur. Ik had een gitarist ingehuurd voor de muziek, we maakten een kampvuur en hadden een geweldige avond. Mijn kinderen geef ik voor hun verjaardag meestal een ervaring cadeau. Binnenkort ga ik met mijn dochter naar een balletvoorstelling. Ze zijn helemaal gewend aan deze manier van leven. Ze vinden het normaal dat koekjes uit een katoenen zak komen en wassen hun haar met een shampoobar. Maar ze mogen van mij ook best eens een raketijsje eten, ook al is het ijsje in plastic verpakt. Zo streng ben ik nu ook weer niet. Ik vind ook niet dat iedereen voor honderd procent afvalvrij moet gaan of nooit meer met het vliegtuig mag reizen. Het scheelt al veel als je, voordat je iets koopt, je afvraagt: heb ik dit echt nodig? Neem zelf zakjes mee naar de markt waar je groente en fruit in kunt doen of koop een wasbare luier voor je kind. En probeer vooral mensen in je omgeving te inspireren. Iedereen moet een beetje doen, alleen samen kunnen we het verschil maken. De helft minder afval produceren zou al geweldig zijn.”

Zonder Plastic

“Op de markt krijg ik korting als ik mijn eigen bakje meeneem”

Marieke Ettema (53) is begeleider van mensen met een verstandelijke beperking. Ze is getrouwd en heeft twee zoons (20 en 18).

“Na twee weken zat de kliko waarin we plastic verzamelden propvol en dan moesten we nog een hele week voordat-ie werd opgehaald. Eigenlijk vond ik dat niet kunnen voor een gezin met vier personen. Ik maakte me zorgen over al dat plastic. De oceanen zitten er vol mee en het wordt tegenwoordig zelfs in moedermelk aangetroffen. Dat kan toch niet goed zijn? Plastic heeft onze wereld in korte tijd vervuild, want vóór de Tweede Wereldoorlog waren er nog geen plastic verpakkingen. Vier jaar geleden wilde ik eens proberen of wij een bijdrage konden leveren aan minder afval. Ik had ergens gelezen dat je ook je eigen verpakkingen kunt meenemen als je boodschappen doet. Dus ging ik voortaan met voorraadpotten, koekblikken en nylon zakjes naar de markt. Een beetje nerveus, want wat zouden de marktlui zeggen als ik mijn eigen bakje op de toonbank zette? Maar niemand reageerde verbaasd. Soms kreeg ik zelfs korting, omdat zij door mij ook bespaarden op verpakkingen. Daarna ben ik gaan uitzoeken wat nog meer mogelijk was. Er bleken winkels te zijn waar je zelf glazen potten kunt vullen met rijst, havermout of linzen. Er bestaat zelfs een online supermarkt die producten in glazen statiegeldpotten aflevert. Toen werd leven zonder afval helemaal makkelijk. Mijn zoons willen in het weekend graag chips. In de supermarkt kun je die alleen in zakken krijgen die niet te recyclen zijn, maar nu kon ik ze in een glazen weckpot kopen. Net zoals mayonaise, ketchup en hagelslag.

Inmiddels heb ik veel meer milieuvriendelijke producten in huis. We wassen ons haar met een blokje haarzeep. Het papiertje dat eromheen zit, kan bij het oud papier. De was doe ik met wasstrips. Als het doosje leeg is, kan ook dat bij het oud papier. Bodybutter maak ik zelf met kokosolie, sheaboter en een scheutje olijfolie. Het kost bijna niets en als je het in een weckpot bewaart, is het ruim drie maanden houdbaar. In de supermarkt kom ik eigenlijk nooit meer. Zo veel spullen en zo veel plastic, het staat me enorm tegen. Op een gegeven moment ben ik wel gaan kijken of ik met duurzaam boodschappen doen niet veel meer geld uitgaf. Dat bleek niet zo te zijn, omdat ik nu andere dingen koop. Ik koop nooit meer voorgesneden groente of kant-en-klaarproducten. Ook bij voorverpakte koekjes betaal je vooral voor de verpakking. De supermarkt is ook lang niet zo gezellig als de markt of de kruideniertjes waar ik kom. Elke week ga ik naar de markt, en met iedereen maak ik een praatje. Laatst was ik ziek, en toen vroegen ze aan mijn man waar ik was. De groenteboer gaf zelfs wat extra mandarijnen voor mij mee, om aan te sterken.”

ZELF DEO MAKEN

“Deodorant maak ik zelf. Voor een paar euro koop ik een blokje aluin, dat je bij de drogist bij de scheerspullen vindt. Het werkt adstringerend, waardoor het bloeden stopt als je een scheerwondje hebt. Door het zout zweet je ook niet meer. De aluin verpulver ik en het poeder voeg ik toe aan een spuitbusje met water. Daar doe ik minstens een jaar mee.”

Vind je dit interessant?

Ontdek nu alle Nederlandse top titels in één app!

Bestel nuAl abonnee?
Log in om verder te lezen

DETECTIVE

“Ga als een detective door je afvalbak. Wat zit erin? Voor veel daarvan is makkelijk een afvalvrij alternatief te vinden. Het bestaat allemaal al, je moet het alleen even weten. Google is je beste vriend. Ligt er iets in dat je afvalvrij kunt oplossen? Zo kwam ik er bijvoorbeeld achter dat er wasbare wattenschijfjes bestaan. Die kunnen zo in de wasmachine.”

Minder Kopen

“Tandpasta en mascara maak ik zelf, dat is echt niet moeilijk”

Elisah Pals (39) is klimaatpsycholoog en initiatiefnemer van Zero Waste Nederland. Ze is single.

“Vijf jaar geleden stond ik op een strand in Colombia. Het had paradijselijk moeten zijn, maar het lag vol met plastic rotzooi. Het was onbewoond, dus die troep kwam uit zee. Hier moet ik wat aan doen, dacht ik. Toen nam ik me voor om nooit meer te vliegen en heb ik Zero Waste Nederland opgericht, een platform om mensen te inspireren om zonder afval te leven. De meesten denken dat ze goed bezig zijn als ze hun afval scheiden, maar dat proces is bepaald niet perfect. Neem plastic, dat is niet één materiaal, maar een verzamelnaam van verschillende stoffen die niet samen in een nieuw product verwerkt kunnen worden. Je kunt dus niet van een plastic shampoofles en een saladebakje iets anders maken. Maar een klein gedeelte van al het plastic dat we inzamelen wordt daadwerkelijk gerecycled. Dus recyclen alleen gaat ons ook niet helpen. Minder afval begint met minder kopen. Ik ben heel simpel begonnen met op mijn brievenbus een nee-nee sticker te plakken en alle nieuwsbrieven van winkelketens op te zeggen. Zo werd ik meteen minder snel geprikkeld om iets aan te schaffen. Bij alles wat ik wil hebben vraag ik me eerst af: heb ik dit echt nodig? Dan is het antwoord meestal nee. Over het algemeen kun je best veel dingen lenen van een ander. Heb je iets echt nodig, dan kun je het vaak zelf met minder afval en veel goedkoper maken. Zo maak ik mijn eigen tandpasta en mascara. Helemaal niet moeilijk en ik weet precies wat erin gaat. In veel verzorgingsproducten zitten microplastics. Door ze zelf te maken, weet ik zeker dat die er niet in zitten. Duurzaam, gezonder en het is nog leuk ook. Op de Zero Waste-Facebookgroep deel ik berichten als: hoe fiks je een gat in een sok, waarom je fleece moet vermijden en hoe maak je zelf verzorgingsproducten. Mijn volgers vertellen vaak dat ze het soms een beetje gek vinden om een winkelier te vragen of hij het product in de door hen meegebrachte verpakking wil stoppen. Winkeliers kunnen nu bij Zero Waste Nederland een raamsticker bestellen, waarmee ze aangeven dat ze het prima vinden als een klant met een eigen verpakking komt. Verder organiseren we wandelingen door heel Nederland. Dan laten lokale experts zien in welke winkels je producten verpakkingsvrij kunt kopen en al wandelend delen we tips. Afvalvrij leven is makkelijker dan je denkt. En het heeft mij ook veel geld gescheeld. In anderhalf jaar tijd kon ik drieënhalf duizend euro opzijzetten. Daarvan heb ik mijn ogen laten laseren. Ik ben er zo blij mee.”

STYLING: RONALD HUISINGA. HAAR EN MAKE-UP: ASTRID TIMMER. KLEDING EMILY JANE: SELECTED FEMME (TOP), ESPRIT (ROK), NOLTEN (SCHOENEN). MARIEKE: C&A (SHIRT), NO.1 BY OX (OVERHEMDJURK), GROOTS (JEANS), NOLTEN (SNEAKERS). ELISAH: CLAUDIA STRÄTER (SHIRT), NOLTEN (SNEAKERS), VINTAGE ROK